Việc quản lý tài chính cá nhân là bước cơ bản để đạt được sự an tâm, tránh nợ nần và biến ước mơ thành hiện thực. Tuy nhiên, nhiều người không biết phải bắt đầu từ đâu. Nếu bạn là người mới bắt đầu bước vào thế giới giáo dục tài chính, bài viết này sẽ giúp bạn thực hiện những bước đầu tiên một cách rõ ràng và thực tế.
1. Hiểu rõ thực trạng tài chính của bạn
Trước hết, điều quan trọng là phải hiểu rõ tình hình hiện tại của bạn. Điều này có nghĩa là biết chính xác bạn kiếm được bao nhiêu, bạn chi bao nhiêu và tiền của bạn được chi vào đâu. Nhiều người tránh khoảnh khắc này vì sợ hãi hoặc xấu hổ, nhưng đối mặt với con số là bước đầu tiên để thay đổi.
Bắt đầu bằng cách viết ra tất cả các nguồn thu nhập của bạn (tiền lương, việc làm thêm, lương hưu, v.v.) và sau đó là tất cả các khoản chi tiêu - cố định (như tiền thuê nhà, hóa đơn, thanh toán hàng tháng) và chi tiêu biến đổi (như giải trí, ăn uống bên ngoài, mua sắm). Bạn có thể sử dụng bảng tính, sổ tay hoặc ứng dụng kiểm soát tài chính.
2. Phân loại chi phí của bạn
Sau khi liệt kê tất cả các khoản chi phí, hãy sắp xếp chúng thành các danh mục: nhà ở, giao thông, thực phẩm, sức khỏe, giáo dục, giải trí, v.v. Điều này giúp bạn dễ dàng hình dung thói quen tiêu dùng của mình hơn và xác định được mức độ tiêu dùng quá mức.
Những khoản chi tiêu nhỏ hàng ngày thường không được chú ý, nhưng cộng dồn trong suốt cả tháng, chúng có thể chiếm một phần đáng kể trong ngân sách. Nhận thức này rất cần thiết để có thể thực hiện những điều chỉnh quyết đoán hơn.
3. Đặt ngân sách
Khi đã có tầm nhìn rõ ràng về thực tế, đã đến lúc lập ngân sách hàng tháng. Mục tiêu là đặt ra giới hạn cho từng hạng mục chi tiêu, luôn tôn trọng thu nhập của bạn.
Một quy tắc nổi tiếng là Quy tắc 50-30-20:
- 50% thu nhập cho nhu cầu cơ bản (nhà ở, thực phẩm, đi lại);
- 30% cho nhu cầu và mục đích giải trí (du lịch, tham quan, mua sắm không cần thiết);
- 20% để ưu tiên về tài chính (tiết kiệm, đầu tư, trả nợ).
Tỷ lệ này có thể được điều chỉnh tùy theo hồ sơ của bạn, nhưng điều quan trọng nhất là duy trì sự cân bằng và tránh chi tiêu nhiều hơn số tiền bạn kiếm được.
4. Tạo mục tiêu tài chính
Có mục tiêu chính là điều mang lại ý nghĩa cho việc tổ chức tài chính. Hãy nghĩ về các mục tiêu ngắn hạn, trung hạn và dài hạn: trả hết nợ, đi du lịch, mua ô tô, lập quỹ khẩn cấp hoặc đầu tư cho hưu trí.
Đặt ra giá trị và thời hạn cho từng mục tiêu. Điều này giúp bạn dễ dàng lập kế hoạch và tập trung hơn. Mục tiêu giúp bạn tránh chi tiêu bốc đồng và ưu tiên những gì thực sự quan trọng với bạn.
5. Xây dựng quỹ khẩn cấp
Quỹ khẩn cấp là số tiền tiết kiệm cho những sự kiện không lường trước được, chẳng hạn như mất việc, vấn đề sức khỏe hoặc chi phí bất ngờ. Có sự bảo mật này sẽ giúp bạn không phải dùng đến các khoản vay hoặc thẻ tín dụng trong những tình huống khó khăn.
Các chuyên gia khuyên bạn nên tích lũy giữa 3 đến 6 tháng chi phí sinh hoạt hàng tháng của bạn. Lý tưởng nhất là tiết kiệm số tiền này vào một khoản đầu tư có rủi ro thấp, tính thanh khoản cao, chẳng hạn như Tesouro Selic hoặc một tài khoản có lãi.
6. Tránh nợ nần và sử dụng nó một cách khôn ngoan
Việc sử dụng tín dụng (thẻ, khoản vay, tài trợ) phải được thực hiện một cách có trách nhiệm. Nhiều người Brazil mắc nợ vì thiếu kế hoạch và cuối cùng phải hy sinh phần lớn thu nhập của mình vì lãi suất rất cao.
Nếu bạn đã có nợ, hãy ưu tiên trả nợ, bắt đầu với những khoản nợ có lãi suất cao nhất. Đàm phán với các chủ nợ, cắt giảm chi phí và sử dụng một phần thu nhập thêm là những chiến lược hợp lý.
Tránh trả góp khi mua những món đồ không cần thiết và hãy luôn tự hỏi: “Liệu mình có thực sự cần thứ này ngay lúc này không?” hoặc “Tôi có đủ tiền để trả bằng tiền mặt không?”
7. Bắt đầu đầu tư
Nhiều người cho rằng đầu tư là điều gì đó xa vời hoặc chỉ dành cho những người có nhiều tiền. Nhưng đó chỉ là một huyền thoại. Ngày nay, chỉ cần dưới $ 50, bạn đã có thể bắt đầu đầu tư vào các lựa chọn như Tesouro Direto, CDB hoặc quỹ.
Đầu tư là cách để tiền làm việc cho bạn. Hãy bắt đầu bằng việc nghiên cứu các khoản đầu tư cơ bản, hiểu rõ hồ sơ nhà đầu tư của bạn (bảo thủ, trung bình hay táo bạo) và dần dần đa dạng hóa danh mục đầu tư của bạn.
8. Tự giáo dục bản thân về mặt tài chính
Giáo dục tài chính là một quá trình liên tục. Đọc sách, theo dõi các kênh đáng tin cậy, tham gia các khóa học và nói chuyện với những người hiểu biết về chủ đề này là những cách hiệu quả để học và đưa ra quyết định sáng suốt hơn.
Trong số những cuốn sách được khuyến nghị nhiều nhất cho người mới bắt đầu là:
- Cha giàu, cha nghèo – Robert Kiyosaki
- Tha cho tôi đi! – Nathalia Arcuri
- Người giàu nhất ở Babylon – George S. Clason
Ngoài ra, còn có rất nhiều nội dung miễn phí trên Internet, chẳng hạn như video YouTube, podcast và blog chuyên ngành.
9. Xem xét lại tổ chức của bạn thường xuyên
Cuộc sống thay đổi và tài chính của bạn cũng thay đổi theo. Do đó, điều quan trọng là phải xem xét lại ngân sách và mục tiêu của bạn định kỳ. Hãy điều chỉnh khi cần thiết và ăn mừng mỗi thành tựu đạt được, dù nhỏ đến đâu.
Tổ chức tài chính không phải là đích đến mà là một cuộc hành trình. Với tính kỷ luật, kiên nhẫn và nhất quán, kết quả sẽ xuất hiện.
Phần kết luận
Việc bắt đầu sắp xếp cuộc sống tài chính của bạn có thể có vẻ khó khăn lúc đầu, nhưng đây là bước thiết yếu để đạt được sự tự do và an tâm. Bạn không cần phải là một chuyên gia: chỉ cần những hành động nhỏ và sự kiên trì, bạn có thể thay đổi mối quan hệ của mình với tiền bạc.
